Yaz döneminde sıcaklığın artmasıyla birlikte özellikle su ve sıvı tüketiminin önemi artmaktadır. Fiziksel aktivitelerdeki artış, terleme, yetersiz tüketim ve beslenmedeki yanlışlar vücudumuzdaki su dengesini kolaylıkla bozabilmektedir. Kış aylarında ise, havaların da soğumasına bağlı azalan tüketim de aynı şekilde olumsuz etkiler göstermektedir. Birçoğumuz suyun, aslında ne kadar gerekli olduğuyla ilgili yeteri kadar bilgi sahibi değiliz. Temel faydalarına bakacak olursak:
· Su, besinlerin sindirimi, emilim ve hücrelere taşınması, besin öğelerinin böbreklerden süzülerek atılması ve vücut ısısının denetimi için en önemli besin öğesidir.
· Vücut ısısının düzenlenmesinde rol oynar.
· Vücutta taşıyıcı görevi vardır. Hücre ve dokulara besin ve oksijen taşır.
· Eklem ve kemiklerde kayganlık sağlar.
· Kan basıncının düzenlenmesinde rol oynar.
İnsan vücudu besin almadan haftalarca dayanabilmesine karşın, susuz ancak birkaç gün yaşayabilir. Yetişkin insan vücudunun ortalama 60'ı sudur. Bu nedenle yetersiz tüketim durumunda su depolarının azalması, metabolik birçok işleyişte soruna yol açacaktır.
Unutmamamız gereken en önemli bilgiyi paylaşalım. Susuzluk hissi, vücut zaten belli oranda su kaybına uğradığında oluşmaktadır. Bu nedenle su içmek için susamayı beklememeliyiz. Yapmamız gereken ilk şey, suyu yeterli tüketip tüketmediğimizi tespit etmek olacaktır. En basit hesaplamayla vücut ağırlığınızı 35 ile çarparak bulduğunuz rakam, minimum kaç mililitre su tüketeceğinizi gösterir. Veya günlük kadınlar için 10, erkekler için 14 su bardağı ile hesaplayabilirsiniz. Şişe kullanıyorsanız da 2-2,5 litre tüketebilirsiniz.
Peki, su tüketimini nasıl arttırabiliriz?
· Mutlaka bir su şişesi edinin ve bu şişeyi gün boyunca gözünüzün önünden ayırmayın.
· Suyunuzu renklendirin. Hiç su tüketemiyorsanız, içine atacağınız meyve dilimleri hafif aroma vererek daha keyifli bir içim sağlayacaktır.
· Su tüketimini kontrol edebileceğiniz uygulamaları, akıllı telefonlarınıza ücretsiz indirebilirsiniz. Veya belli saatlerde kuracağınız alarm da yardımcı olacaktır.
Sosyal medyada gördüğünüz bazı paylaşımlar, suyun yalnız belli zamanlarda tüketilmesi gerektiğini savunuyor. Fakat bilimsel olarak bu bilgiler doğruluk taşımamaktadır. Ancak bazı zamanlarda ekstra tüketeceğiniz suyun, maksimum faydaları olabilmektedir:
· Her öğünden (ara öğünler de dâhil) yaklaşık 15-20 dakika önce tüketeceğiniz su iştah metabolizmasını kontrol etmeye fayda sağlayacaktır.
· Gece uyumadan önce 2 bardak su içip uyuyunuz. Yapılan bazı araştırmalar; kalp krizi, inme ve felci önlediğini işaret etmektedir.
· Duştan önce içeceğiniz 1 bardak su, tansiyon düzenlenmesine fayda sağlayabilmektedir.
· Egzersizlerden yaklaşık 30 dakika önce 500 ml, egzersiz sırasından 15-20 dakikada bir 200 ml. su tüketiniz.
M. Gülem SARIOĞLU
Beslenme ve Diyet Uzmanı